Het was een klein stapje, maar wel een cruciale horde om überhaupt op de been te blijven. Ruim 30 miljoen euro aan schuld van de worstelende elektrische bussenbouwer Ebusco is met een pennenstreek omgezet in nieuwe aandelen.

Tijdens een bijzondere aandeelhoudersvergadering (bava) op het Ebusco-hoofdkantoor aan de rand van Deurne gingen aandeelhouders afgelopen maandag akkoord met die ingrijpende herfinanciering.

Het was de enige manier om verlost te worden van de miljoenenverplichting. Die bestond voor het grootste deel uit een noodkrediet van 22 miljoen euro. Een reddingsboei in de vorm van converteerbare leningen die de maker van emissievrije stadsbussen in februari kreeg toegeworpen door drie investeerders. Het bedrijf heeft de harde cash niet om dat overbruggingskrediet terug te betalen. Daarnaast zijn leningen aan ING en Rabobank - van circa 13 miljoen euro - overgenomen door twee investeerders. Het Amerikaanse Heights Capital, dat Ebusco al tweemaal eerder te hulp schoot en inmiddels de grootste aandeelhouder is, neemt 4,5 miljoen euro over. Die lening wil de investeerder nog niet omzetten in aandelen. Het Japanse Kabuto, een nieuwe partij die zich onlangs in Deurne meldde, neemt ruim 8 miljoen euro over wil daarvoor wel direct aandelen hebben.

‘We zijn heel blij met deze partners. Laten we duidelijk zijn: als we deze partijen niet hadden gevonden en zij geen vertrouwen hadden in ons product, dan waren we er als bedrijf niet meer geweest’, aldus president-commissaris Derk Haank. ‘De banken wilden ons niet langer helpen’. Voor zittende aandeelhouders betekent het in ieder geval een nieuwe aderlating. Hun belang verwatert opnieuw, en fors ook. Stonden er vlak voor de bava nog ruim 80 miljoen aandelen uit, door de conversie is het aantal eigendomsbewijzen ruimschoots verdubbeld tot 180 miljoen. Zo heeft Ebusco meer naam gemaakt als aandelendrukkerij dan als bussenproducent. En veilig is het ook nog niet. Ebusco heeft veel nog niet betaalde rekeningen openstaan en ook geen geld om die te voldoen. Dat maakt het bedrijf kwetsbaar voor een faillissementsaanvraag.

Machtsgreep  
De voormalige kredietverschaffers wilden hun schuld best inruilen voor eigendomsbewijzen, maar alleen als ze daar speciale rechten voor terugkregen. Zowel Kabuto als het Taiwanese Green Innovation hebben bedongen allebei een bestuurder te mogen voordragen. Eerder kreeg de Chinese batterijleverancier Gotion al het recht een bestuurder én commissaris te leveren, als tegenprestatie voor het wegstrepen van een vordering op Ebusco. Eén van zijn mensen is zelfs de huidige deputy ceo van Ebusco, een speciaal gecreëerde functie die hij overigens in deeltijd uitoefent. Een andere Gotion-vertegenwoordiger zetelt in de raad van commissarissen (rvc).

Terwijl bij de beursgang veel Nederlandse investeerders een belang namen, is het aandeelhoudersbestand inmiddels exotischer samengesteld. Tot de grootste aandeelhouders behoren nu Heights Capital, Green Innovation, Gotion en Kabuto. Samen hebben ze naar schatting - de precieze belangen zijn nog niet zichtbaar in het openbare register van beurstoezichthouder AFM - ruim meer dan de helft van alle aandelen in handen. Ebusco-oprichter Peter Bijvelds heeft circa 14 procent.

De entree van de nieuwe aandeelhouders komt op een moment dat Ebusco snel een nieuwe ceo en cfo nodig heeft. En dat maakt de kans allerminst denkbeeldig dat juist de nieuwkomers hun stempel gaan drukken op het bestuur. Een soort machtsgreep ligt op de loer. Dan kan het zomaar zo zijn dat Bijvelds en óójn Nederlandse operationele man de bestuurskamer moeten delen met Taiwanen, Chinezen en Japanners.  

Herstructurering
Voor Ebusco is de schuldconversie de zoveelste financiële herstructurering in korte tijd. Het bedrijf wordt al tijden achtervolgd door financiële problemen.

Met het bij de beursgang in 2021 opgehaalde geld - ruim 300 miljoen euro - hevelde het een groot deel van de busproductie over van China naar Nederland. Een keuze die desastreus uitpakte. Het bedrijf kwam met onafgewerkte bussen te zitten door materiaaltekorten, verstoringen in de toeleveringsketen en een gebrek aan vakkundig personeel. Door de haperende productie kon het bestelde bussen niet tijdig aan vervoersmaatschappijen als EBS en Qbuzz leveren. Boze klanten annuleerden daarop orders en Ebusco moest hoge boetes betalen voor de vertraagde levering.

Met nauwelijks omzet en exploderende kosten werd de balans uitgehold en raakte de kas in rap tempo leeg. Eind vorig jaar hield de e-bussenbouwer daarom ook al de hand op bij aandeelhouders met een claimemissie, een maatregel die 28 miljoen euro aan contanten opleverde. Iets daarvoor had het al 60 miljoen euro opgehaald via een onderhandse aandelenuitgifte en een converteerbare obligatielening.

Inmiddels is het bedrijfsmodel omgegooid. De busproductie vindt weer helemaal plaats in China, waar ze door lokale onderaannemers worden gemaakt. Ebusco houdt zich nu alleen nog bezig met het ontwerp, de technische eigenschappen en kwaliteitscontroles van de lichtgewicht e-bussen.

Vertraging
Alle problemen hebben ook geleid tot een situatie waarin aandeelhouders nog altijd wachten op een door de accountant gecontroleerde jaarrekening. Die had er uiterlijk 30 april moeten zijn, maar EY is als externe accountant nog bezig met de cijfercontrole en het doorrekenen van toekomstscenario’s. Cruciaal voor het kunnen zetten van de handtekening bij de cijfers is het maken van een inschatting over de vraag of Ebusco de komende periode wel over voldoende liquide middelen kan beschikken. Als EY hieraan twijfelt, zal het een continuïteitsvoorbehoud moeten maken.

Commissaris Carien Gorter verklaarde de vertraging door te wijzen op een eind april door ziekte uitgevallen financieel directeur. Ook zag Ebusco meerdere stafmensen vertrekken, zei Gorter. Zij is als voorzitter van de auditcommissie speciaal belast met de cijfers, het risicomanagement en het contact met de accountant. ‘Het is dus niet zo dat wij vragen van de accountant nog niet hebben beantwoord en er daardoor nog geen accountantsoordeel ligt’, vulde Haank aan. ‘Er is geen onenigheid of iets dergelijks tussen ons en de accountant’. In het vierde kwartaal moet er een gecontroleerde jaarrekening liggen.

Weinig cash
Na de schuldconversie is de zoektocht naar geld is allerminst klaar. Er stroomt nog altijd te weinig cash het bedrijf in. Ook niet na twee nieuwe afspraken met financiers. Zo heeft Ebusco bij een Chinese partner 9 miljoen euro aan werkkapitaalfinanciering losgepeuterd. ‘We krijgen het grootste deel daarvan in de eerste maanden en het totaalbedrag binnen een periode van zes à zeven maanden’, zei Ebusco-oprichter Peter Bijvelds. Ook hoeft Ebusco twee miljoen euro aan openstaande rekeningen nog niet te voldoen.

Over een ander noodverband had het bedrijf voorafgaand aan de bava minder details bekend gemaakt. Een productiepartner in China zou bereid zijn voorraden van Ebusco te kopen. Onderdeel van deze deal zou ook zijn dat Ebusco deze onderaannemer pas hoeft te betalen nadat het zelf door klanten is betaald. ‘De precieze bedragen weet ik niet, maar het is substantieel en significant meer dan de 9 miljoen euro die wij van de andere Chinese partner krijgen’, aldus Bijvelds desgevraagd. 

Deze beide maatregelen zijn voldoende om Ebusco naar een stabieler financieel niveau te trekken, meende Bijvelds. Zijn vertrouwen in een goede afloop is de laatste maanden toegenomen. Bijvelds: ‘Ik wil niet te veel vooruitkijkende uitspraken doen - zeker niet in te positieve zin omdat we daar in het verleden voor zijn gestraft - maar wij zijn nu absoluut in een betere positie dan drie maanden geleden.’ Bijvelds blijft een deel van zijn tijd besteden aan het zoeken naar andere partners die kunnen helpen bij de productie, logistiek, toeleveringsketen of directer financieel willen bijspringen.  

Na het plotselinge vertrek van ceo Christian Schreyer in juni maakte Bijvelds een onverwachte comeback in de ceo-rol. Die vervult hij momenteel samen met de operationele directeur. ‘Daar zijn wij als commissarissen niet gelukkig mee, maar geef mij een betere suggestie’, aldus Haank. ‘Precies om die reden willen we zo snel mogelijk een nieuwe ceo aanstellen.’ Voordat hij Bijvelds aan de kant had geschoven en de Duitser Schreyer als enig ceo aanstelde, had Ebusco ook al enige tijd een structuur met co-ceo’s. Bijvelds was daar een van. Dat werkte volgens commissarissen niet goed.