Waarom sputtert de motor? De rente werkte niet mee en de markt evenmin. In de eerste helft van 2025 schokten aandelen- en obligatiemarkten, terwijl een zwakkere dollar het rendement voor Europese beleggers extra drukte. Dat leidde tot een negatief koersresultaat van 3,3 miljard euro op de beleggingen die Van Lanschot Kempen (VLK) voor klanten beheert. Daarmee werd de instroom van 4,6 miljard euro aan nieuw vermogen grotendeels weggevaagd.

Ook de rente hielp niet. Waar VLK vorig jaar nog profiteerde van stijgende rentes, draaide de trend dit voorjaar. De Europese Centrale Bank zette de eerste renteverlagingen in. Gevolg: de rentebaten daalden op jaarbasis met 17 procent naar 76,1 miljoen euro. De marge tussen wat de bank verdient en wat zij aan spaarders moet betalen – de zogeheten spread – verslechterde. 

Vermogen onder beheer: negatief beleggingsrendement maskeert netto instroom 

Bron: Halfjaarverslag Van Lanschot Kempen. Bedragen in miljarden euro.

Commissies omhoog, efficiency omlaag
De commerciële machine hapert niet. De commissie-inkomsten stegen op jaarbasis met 11 procent naar 280 miljoen euro, mede dankzij de netto-instroom van 4,6 miljard euro. Dat onderstreept de kern van de strategie: stabiele provisies uit vermogensbeheer moeten de grillige rente-inkomsten vervangen. 

Toch bleek dat in de eerste helft van 2025 niet genoeg om winstgevender te worden. De hogere commissies (plus 20 miljoen) compenseerden de daling van de rentebaten (min 7 miljoen euro) wel, maar de winstgevendheid liep terug.

Stijgende commissies vangen dalende renteopbrengsten op
 
Bron: (Half)jaarverslagen Van Lanschot Kempen. Bedragen in miljoenen euro.

De haperende groei zie je terug in de kosten/baten-ratio. Die steeg naar 71,8 procent, boven de doelbandbreedte van 67 tot 70 procent. De stijging komt deels door lagere rentebaten, maar ook door een bewuste keuze.

Van Lanschot Kempen zet in op uitbreiding van het commerciële front. Het aantal medewerkers groeide met ruim 7 procent naar 2.072 fte. Het idee is helder: wie schaalbare groei wil, moet eerst investeren. Maar de rekening daarvan komt nu al door in de cijfers.

Waardering legt lat hoog
De nettowinst van 67,8 miljoen euro bleef onder de analistenconsensus van circa 78,5 miljoen euro. Op zichzelf geen mager resultaat, maar de hoge waardering laat weinig ruimte voor tegenvallers. VLK noteert rond twee keer de boekwaarde, tegenover 1,3 bij ING en 0,8 bij ABN Amro. Zo’n premie veronderstelt dat de kosten/baten-ratio zichtbaar verbetert en het rendement oploopt.

Daarmee komt de sleutel-KPI in beeld: de return on CET1-kapitaal (ROE). Die lag in de eerste jaarhelft op 15,8 procent, iets onder de 16,2 procent van 2024 en nog onder het doelpad naar minstens 18 procent in 2027. De route ligt er, de waardering prijst die route al in, maar de uitvoering moet de komende jaren overtuigen.

Waardering opgelopen in lijn met toename ROE

Bron: (Half)jaarverslagen Van Lanschot Kempen, Bloomberg. P/B ratio gemeten per einde van de aangegeven halfjaar periode.

‘On track’ naar 2027
Topman Maarten Edixhoven benadrukte bij de cijferpresentatie dat VLK nog steeds “on track” is om de doelen te halen. De bank breidt haar propositie bewust uit. Zo biedt zij meer alternatieve beleggingen in private equity en rondt zij de integratie van Robeco’s onlineplatform in Evi af. De instroom houdt intussen aan, zowel in Nederland als in België.

Daarnaast kondigde de bank de overname van Wilton Family Office aan. Dat voegt nog eens 1,1 miljard euro aan vermogen toe – een bedrag dat nog niet in de halfjaarcijfers zit.

Maar of de motor echt weer op toeren komt, hangt af van de rentemarge. De bank mikt voor heel 2025 op 155 tot 165 miljoen euro rentebaten. Dat betekent dat de tweede jaarhelft duidelijk sterker moet zijn dan de eerste (76,1 miljoen rentebaten). 

Twee pijlers moeten dat dragen: de aflopende rentevaste hypotheken, die opnieuw worden afgesloten tegen hogere tarieven, en een steilere rentecurve in obligatiemarkten doordat korte en lange rentes verder uit elkaar lopen.

Als dat scenario uitkomt, wordt de spread vanzelf breder. Dan helpen de cijfers mee: de efficiency verbetert, de extra commerciële mensen gaan zich terugverdienen, en de provisiemotor draait niet alleen harder, maar ook lichter en winstgevender.

Dat moet ook, want de waardering legt de lat hoog. De koers-winstverhouding en de premie op de boekwaarde laten zien dat beleggers veel verwachten van de Bossche bank. Die verwachtingen kunnen alleen worden waargemaakt als de beloofde winstgroei in de komende jaren ook echt op de teller verschijnt.

Opgelopen koers-winstverhouding Van Lanschot gaat uit van winstgevende groei

Bron: Bloomberg.