VEB.net maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak van de website te verbeteren. 

Flink in de kosten snijden. Dat is volgens banken een noodzakelijk recept om de winsten op peil te houden en efficiënter te gaan werken. De praktijk is anders. Het zijn de hogere inkomsten die banken efficiënter hebben gemaakt niet de lagere kosten.

Efficiëntie is het toverwoord in de bankenwereld. Banken die de verhouding kosten-baten, de efficiencyratio, het best onder controle houden hebben een streepje voor bij beleggers.

In deze ratio worden de kosten van een bank - de salarissen, huur en onderhoud van bankkantoren en administratieve lasten - gedeeld door de inkomsten.

De baten bestaan voor het grootste deel uit het verschil tussen in- en uitgeleend geld (de rentespread), maar ook uit bijvoorbeeld commissies en de inkomsten uit investeringen.

Een lage ratio is het doel dat banken nastreven, want dan zijn de kosten relatief laag zijn ten opzichte van de inkomsten. De meeste banken streven naar een ratio die tussen de 50 en 60 procent ligt.

Bij ABN Amro en Rabobank bedroeg de ratio eind 2014 respectievelijk 60 en 62,7 procent. ING deed het iets beter. In 2014 bedroegen de totale lasten ongeveer 9 miljard euro en waren de opbrengsten 15,3 miljard euro, waardoor de efficiency-ratio uitkwam op 58,7 procent.

Niet de kosten...
Uit data over de afgelopen jaren blijkt opvallend genoeg dat de verbeterde efficiency van banken niet zozeer te danken is aan het voortdurend snijden in de kosten.

Neem ING. In annus horribilis 2008 bedroeg de efficiencyratio van de bankverzekeraar maar liefst 85,3 procent. Doordat de kosten hoog bleven maar de baten implodeerden, schoot de ratio door het dak.

In de laatste zes jaren zijn de kosten met zwoegen en zweten teruggebracht tot 9 miljard euro eind 2014. Dit is een miljard euro minder dan op het hoogtepunt in 2008, maar meer dan in 2012 en 2013 toen de kosten respectievelijk 8,6 en 8,7 miljard euro bedroegen.

De kosten lijken voor de baten uit te gaan. Zo heeft ING sinds 2011 weliswaar 700 miljoen euro aan kosten bespaard, maar hier stonden reorganisatielasten van 400 miljoen euro tegenover.

Tel daar de loonstijgingen van een half miljard euro van de werknemers die hun baan nog hebben, de pensioenkosten van 200 miljoen euro en de toegenomen kosten voor regulering (300 miljoen euro) bij op en het wordt duidelijk waarom de totale lasten toenemen.

Aangezien de bank tot en met 2018 nog voor 600 miljoen euro wil besparen, lijkt aannemelijk dat dure ontslagrondes de komende jaren voor een verdere tijdelijke opwaartse druk van de kosten zal zorgen.

...maar de baten
Dat de ratio is verbeterd ten opzicht van voor de crisis is voornamelijk te verklaren door de inkomstenkant. De baten bedroegen eind vorig jaar 15,3 miljard euro. Ter vergelijking, in de jaren 2005, 2006 en 2007 toen nog niemand van het woord kredietcrisis had gehoord, lagen de baten gemiddeld ruim een miljard euro lager.

Hoe kan het dat een veel kleiner ING in een lastig economisch klimaat nu hogere baten heeft dan in 2007? Het antwoord is te vinden in de rentemarge, oftewel het verschil tussen in- en uitgeleend geld.

Door het onorthodoxe beleid van centrale banken kunnen financiële instellingen bijna gratis lenen. Terwijl banken dit ingeleende geld bijzonder lucratief kunnen doorschuiven naar mensen die bijvoorbeeld een hypotheek nodig hebben.

Voornamelijk als gevolg van de beperkte concurrentie tussen banken is de marge tussen in- en uitgeleend geld nog nooit zo groot geweest als vandaag.

Zo bedroeg de marge bij ING vorig jaar 1,51 procent tegenover 0,94 procent in 2007. De omvang van ING's portefeuille met leningen mag dan gekrompen zijn, de euro's die worden uitgeleend zijn een stuk rendabeler.

Nut van de ratio
Het verhaal van ING laat zien hoe betrekkelijk het nut is van de efficiency-ratio.

De ratio geeft dan weliswaar in één oogopslag weer hoe de kosten van een bank zich tot de baten verhouden, maar een belegger moet de ontwikkeling van het getal in de teller en de noemer onafhankelijk van elkaar bestuderen om te weten wat er echt speelt.




Gerelateerde artikelen