Informatievoorziening, risicobesef en gedrag bepalen of een beginnende belegger grip houdt – of juist de weg kwijtraakt. In de vragen van beleggers geeft de VEB antwoord over een groot aantal beleggingsonderwerpen. Ze laten zien dat toegankelijkheid niet altijd gelijkstaat aan begrijpelijkheid.

De groei van online beleggen trekt ook frauduleuze partijen aan. Zogenaamde boilerrooms of nepplatforms lokken beleggers met beloften van ‘gegarandeerde rendementen’ of ‘unieke tips via algoritmes’. Het zijn uitwassen, waar beleggers met een boog omheen moeten lopen.

Simpel
Het is vaak verstandig om het simpel te houden. Etf’s en beleggingsfondsen zijn doorgaans prima instrumenten voor wie veilig en gespreid wil beleggen, mits je weet wat je koopt en hoe het werkt. Vijf tips.

1. Etf’s en fondsen: twee vormen van veel voor weinig
Een etf (exchange traded fund, ook tracker genoemd) is een beursgenoteerd fonds dat meestal passief een index volgt. Een beleggingsfonds is vaak actief beheerd (lees meer over het verschil) en wordt slechts op bepaalde momenten, bijvoorbeeld één keer per dag, verhandeld.

• Etf’s proberen het rendement van een index zo goed mogelijk na te bootsen (bijv. de MSCI World of S&P 500) en zijn de hele beursdag verhandelbaar.
  
  
• Beleggingsfondsen zijn er in vele vormen. Passieve indexfondsen hebben lage kosten, vergelijkbaar met soortgelijke etf’s. Actieve fondsen zijn doorgaans een stuk duurder. Ze hebben meestal één handelsmoment per dag waarop aankoop en verkoop plaatsvinden tegen intrinsieke waarde.
  
  

Toegankelijkheid:
Etf’s zijn eenvoudig verhandelbaar, transparant en doorgaans goedkoop. De continue handel maakt het soms verleidelijk om te vaak in- en uit te stappen: iets wat het langetermijnrendement juist kan schaden. Wees daar alert op.

Maar welke etf is een verstandige keuze? De VEB besteedt regelmatig aandacht aan verschillende trackers. Wil je een goed gespreide portefeuille opbouwen met etf’s, lees dan dit artikel.

2. Let op kosten – ze lijken klein, maar tellen hard mee
Kosten kunnen op de lange termijn een grote impact hebben op je rendement.

Kijk niet alleen naar de beheerkosten of TER (Total Expense Ratio) die beheerders weergeven in hun documentatie en op de website, maar ook naar:

• Lopende kosten: totale jaarlijkse kosten binnen het fonds zelf. De weergegeven TER is hier onderdeel van, maar transactiekosten van het fonds kunnen daar nog bijkomen.
• Transactiekosten: wat je betaalt aan je beleggingsdienstverlener bij aankoop of verkoop.
• Bied-laatspread: het verschil tussen aan- en verkoopprijs bij etf’s.
  
  

De transactiekosten en bied-laatspread zijn te beperken door niet te vaak te handelen. De kosten binnen het fonds zelf lopen jaar in jaar uit gewoon door. Ze worden binnen het fonds verrekend, zodat ze niet zo snel opvallen.

Impact:
Een verschil van één procentpunt aan kosten (per jaar) kan over twintig jaar ruim meer dan 20 procent schelen in eindwaarde. Kies dus bewust voor fondsen met lage structurele kosten.

3. Liquiditeit: kan een belegger altijd uitstappen?
Liquiditeit meet hoe makkelijk een belegging te kopen of verkopen is, zonder dat daarmee de prijs sterk verandert. Hoe beter verhandelbaar, hoe aantrekkelijker.

De meeste etf’s zijn behoorlijk liquide, dankzij de structuur waarin marktpartijen zorgen voor bied- en laatkoersen waartegen beleggers kunnen handelen. Vooral bij trackers op bekende indices met veel vermogen onder beheer, is de verhandelbaarheid goed.

Let op:
Bij niet-beursgenoteerde (alternatieve) beleggingen, zoals private equity en niet-beursgenoteerde vastgoedfondsen, is verhandelbaarheid vaak beperkt of zelfs geheel afwezig. Verkoop is dan niet zomaar mogelijk. Daarbij is het speelveld van niet-beursgenoteerde beleggingen minder goed te overzien, en zijn er dusdanig veel zaken om rekening mee te houden dat zeker beginnende beleggers zich beter kunnen richten op beleggingen met een beursnotering.

4. Spreid niet alleen over fondsen, maar ook over brokers
Veel beleggers houden hun hele vermogen bij één broker of bank. Dat lijkt overzichtelijk, maar vergroot de afhankelijkheid van één partij. Overweeg om bij grotere bedragen meerdere platforms te gebruiken. Dat verkleint ook het operationele risico.

Voor Nederlandse beleggers gaat de voorkeur van de VEB uit naar brokers die onder toezicht staan van de AFM en bindend bij het Kifid zijn aangesloten. De AFM controleert of beleggingsondernemingen zich houden aan de regels voor vermogensscheiding, maar niet alle goedkope buitenlandse brokers vallen onder dit toezicht.

Problemen bij je broker:
Beleggers die een klacht hebben over hun bank of vermogensbeheerder moeten deze eerst neerleggen bij de betreffende partij. Deze moet op grond van de wet een zogeheten interne klachtenprocedure hebben en klanten op de hoogte houden van de voortgang in de behandeling van hun klacht.

Als de klachtenprocedure geen oplossing biedt, zijn er twee mogelijkheden: de zaak voorleggen aan het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid, mits de broker is aangesloten) of aan de rechtbank. Kifid behandelt op laagdrempelige wijze en eerste instantie kosteloos klachten over financiële dienstverleners.

5. Blijf kritisch, ook bij passief beleggen
Passief beleggen in indexfondsen vraagt nog steeds om actieve keuzes:

• Welke index kies je? Brede aandelen- en obligatie-etf’s zijn een goed startpunt.
• Hoeveel risico wil je nemen? Dit is met name afhankelijk van de onderliggende beleggingen.
• Wat doe je bij marktdalingen? Met een lange horizon is het vaak het verstandigst om te blijven zitten.

Het blijkt moeilijk, zo niet onmogelijk, om de markt te verslaan, zelfs voor professionals.

Het belangrijkste is dat je vasthoudt aan je strategie. Periodiek inleggen en af en toe de portefeuille herbalanceren, dat is waar een belegger met een passieve insteek het bij kan houden. Wekelijks of zelfs maandelijks de beleggingen in de gaten houden is dan niet nodig.

Trends:
Er komen voortdurend ‘nieuwe’ etf’s en nichefondsen op de markt. Ze spelen regelmatig in op een trend van het moment, zoals (Europese) defensiebedrijven of nucleaire energie. Voor de actievere marktvolger kunnen ze een onderdeel vormen van een core-satellite-portefeuille, maar de starter kan zich beter richten op een fonds dat over meerdere sectoren gespreid is.

Ben je VEB-lid? Stel je vraag over een etf of beleggingsfonds aan de VEB Beleggersservice.