Op de korte termijn kunnen aandelenkoersen sterk schommelen, zowel omhoog als omlaag. Beleggers die deze plotselinge bewegingen willen afvlakken, kunnen daarvoor opties inzetten. We beschrijven hoe je beschermd kunt beleggen met opties.
Lees eerst: uitleg belangrijke optiebegrippen
Aanhouden van verschillende asset classes
Aandelen staan bekend als een 'volatiele' belegging. Om je portefeuille (tijdelijk) tegen plotselinge koersdalingen te beschermen, kun je putopties inzetten.
Besef je echter wel dat opties niet voor iedere belegger een geschikte keuze zijn. Zeker niet voor wie ze maar ingewikkeld vindt. Gelukkig zijn er prima alternatieven om je portefeuille te beschermen tegen koersdalingen. Zo kun je bijvoorbeeld beleggen in de – doorgaans minder volatiele – obligaties of kun je (tijdelijk) meer cash aanhouden.
Het inzetten van putopties
Een putoptie is een recht tot verkoop en stijgt dus in waarde als het onderliggende aandeel in waarde daalt. De waarde van de optie beweegt in tegenovergestelde richting van het aandeel. Met putopties op aandelen is de portefeuille dus te beschermen tegen koersdalingen van die aandelen. Immers, daalt de prijs van het aandeel, dan stijgt de prijs van de putoptie en wordt het verlies op de aandelen (al dan niet volledig) gecompenseerd.
De kosten voor de beschermende putoptie kun je zien als een soort verzekeringspremie. Stijgt het aandeel in prijs, dan boekt de belegger winst op de aandelen, maar hij verliest wel de voor de putoptie betaalde prijs. De aandelen kunnen in principe onbeperkt stijgen, de putoptie loopt dan waardeloos af.
Het maximaal aanvaardbare risico
Bij het kopen van een beschermende putoptie is het van belang het maximaal aanvaardbare risico te bepalen. Hoeveel koersdaling is een belegger bereid te accepteren en hoeveel premie is de belegger bereid om te betalen voor een bepaalde bescherming?
Hoe hoger de uitoefenprijs van de optie ten opzichte van de huidige koers, hoe sterker de bescherming die de optie biedt. Dat heeft wel een prijs, want een betere bescherming heeft een hogere prijs. Bij een huidige koers van 40 euro geeft een (gekochte) putoptie met een uitoefenprijs van 35 euro meer bescherming dan die van 30 euro. De premie die een belegger daarvoor moet betalen is dan ook hoger.
Voorbeeld
Stel je koopt 200 aandelen tegen een koers van 40 euro. Daarop koop je een put als bescherming met een uitoefenprijs van 35 euro (put 35). De optiepremie is 3 euro. Je krijgt dan het volgende plaatje:
Kosten aandelen: 200*40 = 8.000 euro
Optiepremie: 200*3 = 600 euro
Totaal kosten 8.600 euro
Gegarandeerde waarde aandelen (200*35) = 7.000 euro
Het risico is in dit geval 1.600 euro (8.600 – 7.000). Ofwel 18,6 procent van de investering. De belegging is voor 81,4 procent beschermd.
Voorbeeld Put 40
Laten we het nu vergelijken met de put 40 (at-the-money). Het plaatje ziet er dan als volgt uit:
Kosten aandelen: 200*40 = € 8.000
Optiepremie: 200*5 = € 1.000
Totaal kosten € 9.000
Gegarandeerde waarde aandelen: 200*40 = € 8.000
Het risico is in dit geval 1000 euro (9.000 – 8.000). Ofwel 11 procent van de investering. De belegging is voor 89 procent beschermd.
Rendement met en zonder putopties
In grafiek 1 zie je het effect van heftige koersbewegingen bij bescherming met putopties. We zetten de voorbeeldconstructies van de puts 35 en 40 af tegen geen bescherming ('koers aandeel').
Uit grafiek 1 blijkt dat beide putopties de belegger behoeden voor hoge verliezen. Tegelijkertijd kan nog wél geprofiteerd worden bij een flinke koersstijging van het aandeel.
Bij een kleine koersstijging van de aandelen is dat een ander verhaal. Dan slokken de optiepremies een groot deel van de koerswinst op. Er wordt in dat geval een beetje winst gemaakt op de aandelen, maar niet genoeg om de kosten van de putopties goed te maken. In de grafiek bijvoorbeeld bij een aandeelkoers van €41
De keuze voor de beschermingsfactor is altijd een afweging tussen het maximale risico dat de belegger wenst aan te gaan en de optiekosten die deze ‘verzekering’ met zich meebrengt.
Consequent beschermen met langlopende putopties
Wie zijn aandelen consequent wil beschermen, doet er verstandig aan beschermende putopties met een zo lang mogelijke looptijd te kopen. Het steeds vernieuwen van de bescherming als de opties aflopen, is namelijk een kostbare zaak, ook wel ‘doorrollen van opties’ genoemd. Het doorrollen van opties betekent het liquideren van de optie, en nieuwe positie innemen met langere looptijd. Niet alleen zijn optiepremies van kortlopende opties relatief hoog, ook tikken de transactiekosten en spreads van opties aan.
Tijdelijke bescherming met putopties
Zoek je tijdelijke bescherming met het oog op een eenmalige gebeurtenis die de koers ernstig zou kunnen doen dalen (bijvoorbeeld kwartaalcijfers)? Dan zijn juist kortlopende opties een beter alternatief. Opties met een korte looptijd hebben immers een lagere optiepremie in absolute zin.
Elk aandeel en elke situatie vereisen dus een eigen aanpak. De hoogte van de koers en de soorten opties die er voor het betreffende aandeel bestaan, maken dat de mogelijkheden eindeloos zijn. Zeker bij toepassing van optiestrategieën.
Over het beschermen van je portefeuille met putopties
Putopties zijn relatief duur
Beleggers zijn bereid een extra risicopremie te betalen ter bescherming van hun portefeuille tegen koersdalingen. Als de koers op 40 euro staat, is de 35 put doorgaans veel duurder dan de 45 call. Beleggers houden rekening met de mogelijkheid van een crash, terwijl een stijging van de koers vaak geleidelijk gaat.
Vergeet niet dat risico en rendement bijna altijd gelijk opgaan. Door te beschermen met putopties verlaag je het risico van je portefeuille, maar verklein je tegelijkertijd de opbrengst als het aandeel het toch goed doet.
Beschermd beleggen met een bonus
Beleggers kunnen met behulp van ‘Crashputjes’ extra profiteren bij een grote daling van de onderliggende waarde.
Portefeuille beschermen met indexopties
Beleggers die hun portefeuille willen beschermen tegen de grillen van de markt kunnen ook hun toevlucht zoeken in indexopties. Aan het afdekken met indexopties zitten voor- en nadelen.
Belangrijkste voordeel zijn de lagere kosten, doordat de premies op indexopties lager liggen en er minder transacties nodig zijn. Een nadeel is dat één instortend aandeel nauwelijks wordt opgevangen door een indexoptie. Dat is anders voor een putoptie op één aandeel. Beschermen met indexopties is daarom vooral aan te bevelen als men zich wil indekken tegen een algemene beursdaling. Het risico van een algehele beurscrash.