Een economische wetmatigheid beloont risico bij beleggen op de lange termijn. Verstandig gekozen en goed gespreide (aandelen)beleggingen zullen op lange termijn altijd beter presteren dan een spaarrekening. Beleggen voor de lange termijn draait niet alleen om tijd, maar ook om gedrag en discipline. In een wereld met inflatie en fluctuerende rentes, blijft één principe overeind: wie gespreid en geduldig belegt, bouwt vermogen op.
Beleggingshorizon
Je dient je beleggingen af te stemmen op de tijd die je hebt (voor het behalen van je doel), ofwel je beleggingshorizon. Hoe langer de horizon, hoe groter het risico dat je je kunt permitteren. De kans dat tegenvallers worden goedgemaakt, is immers groter bij een lange horizon dan bij een korte.
Hoe langer de horizon, hoe meer tijdelijke verliezen je kunt verdragen. Heb je een beleggingshorizon van 30 jaar, dan kun je relatief offensief beleggen. Beleg je voor een doel binnen enkele jaren, dan is stabiliteit belangrijker dan rendement.
Naarmate de horizon korter wordt, dien je het risicoprofiel conservatiever bij te stellen. Dat betekent bijvoorbeeld meer sparen, en beleggen in obligaties. Ongeacht de resterende tijd naar je beleggingshorizon blijft spreiding van essentieel belang.
Daarnaast is gedrag minstens zo belangrijk als spreiding: wie rustig blijft tijdens marktschommelingen, haalt vaak een beter rendement dan wie te snel reageert op nieuws.
De grillen van de markt
Historische beurskoersen laten zien dat aandelenmarkten door de jaren heen (plots) flink kunnen stijgen en dalen (zogenaamde 'volatiliteit'), bijvoorbeeld ten gevolge van economische en politieke ontwikkelingen. Bovendien kunnen ingrijpende gebeurtenissen zoals 9-11 en het coronavirus in maart 2020 de beurskoersen scherp doen dalen. Tot op zekere hoogte kan het verloop van de beurs achteraf worden verklaard, maar niemand kan met met zekerheid de beurs voorspellen. Wel weten we dat het effect van dergelijke impactvolle ontwikkelingen en heftige gebeurtenissen doorgaans marktbreed is, wat wil zeggen dat de aandelenkoersen in (bijna) alle sectoren meebewegen . Dit noemt men ook wel 'marktrisico'.
Gespreid instappen
Naast een lange beleggingshorizon en een goede spreiding over diverse beleggingen is het van belang om gespreid in te stappen. Onderstaande grafiek toont de stand van de AEX (de graadmeter van Nederlandse aandelen) sinds het jaar 2000 (zonder herbelegging dividend).
Koersverloop AEX-index
Stel dat je in de zomer van 2000 besloot om in één keer een groot bedrag te beleggen in de breed samengestelde AEX-index, bijvoorbeeld via een ETF. Zonder rekening te houden met herbelegd dividend zou het bijna twintig jaar hebben geduurd voordat je koerswinst boekte. Als je daarentegen maandelijks een vast bedrag had ingelegd, zou je nu een aanzienlijk beter rendement hebben gerealiseerd, doordat je zowel in goede als in zwakke beursperiodes aankocht — en zo het risico spreidde, het effect van schommelingen dempte en profiteerde van gemiddeld gunstigere aankoopmomenten.
Wees je in ieder geval bewust van de belangrijkste aanname achter deze beurswijsheid: de waarde van aandelen blijft stijgen op lange termijn. Ongeacht diverse heftige beurscrashes is tot nu toe altijd gebleken dat de markt zich herstelt. Hoewel resultaten uit het verleden geen garanties geven voor de toekomst, laten historische aandelenkoersen zien dat de beurs op de zeer lange termijn stijgt ondanks crises. Dat zie je terug in het onderstaande voorbeeld van de belangrijkste Nederlandse index, de AEX-index.
VEB-onderzoek: weinig handelen loont
Maar ik moet tussendoor toch wel blijven handelen?
Nee, juist niet. Wanneer je een - goed gespreide - portefeuille met ETF’s samenstelt, zijn er altijd aandelen die minder goed dan gemiddeld presteren. Meestal zullen daar ook aandelen tegenover staan die het een stuk beter doen. Intussen zorgt de fondsmanager van de ETF dat de samenstelling en weging van onderliggende aandelen in lijn blijft liggen met het beleggingsbeleid van de ETF en de onderliggende index.
Het is - zonder 'verboden' voorkennis - namelijk onmogelijk om de markt of koers van een belegging te voorspellen. Zelfs professionele beleggers slagen er zelden in om structureel beter te presteren dan de markt, vooral omdat timing vaak averechts werkt. Zelfs wanneer het lukt om enkele slechte handelsdagen te vermijden, blijken diezelfde beleggers vaak ook de beste herstelmomenten te missen. De dagen met de grootste dalingen en die met de sterkste stijgingen liggen vaak dicht bij elkaar, waardoor markttiming eerder toeval dan strategie wordt.
Het missen van herstelperiodes kan nog pijnlijker zijn dan het uitzitten van verliesperiodes, dat blijkt uit onderzoek naar marktschommelingen op de lange termijn.
Probeer zelf eens om met de volgende game de markt te verslaan.
Game: probeer de markt te verslaan
Beleggers die de waan van de dag volgen, blijken er in de praktijk vooral veel naast te zitten. Het is dan ook niet nodig om dagelijks het beursnieuws te volgen. Zeker niet als je een portefeuille met breed gespreide ETF’s aanhoudt. Sterker nog, het zet je vaak enkel aan om meer te handelen. En de kans bestaat daardoor dat je op het verkeerde moment uitstapt, waardoor je wel yeel vermogen verliest, maar niet profiteert van een herstel. Heb je een portefeuille met relatief grote posities in individuele aandelen, dan is het uiteraard van groter belang om het nieuws op sector- en bedrijfsniveau te volgen.